Surrogaat hen

As ‘n hen besluit sy het lank genoeg gebroei en sy staan op voordat al die eiers uitgebroei is, breek dit my hart. Mens kan mos nooit die transformasie wat daar plaasgevind het net sommer so laat vaar nie. Veral nie as die dop gepik is en jy alreeds die kuikentjie daarbinne kan hoor piep nie!

Basta hen, ek is nie ‘n hoender nie, maar ek kan broei as ek moet!

As mens nie die kuiken kan hoor nie, werk dit om die eier in ‘n glas water te toets. Ek dink dis vriendin Elna wat my dit geleer het. As die eier in ‘n glas water stil lê, is die eier waarskynlik vrot of die kuiken dalk dood. Maar ‘n lewendige kuiken se bewegings binne-in die dop, laat wip die eier op en af in die water. Hoe lank voordat die eier uitbroei, kan die glasietruuk ongelukkig nie uitwys nie. Dus broei ek maar voort aan so ‘n eier.

Vir my werk dit om die eier in ‘n foeliesakkie (dié waarin teesakkies verpak word) met ‘n pleister onder my hart vas te plak. Met my hemp bo-oor, kan niemand sien ek broei nie. Ongelukkig is ek nie goed genoeg bedeeld om die eier tussen my boesems in te druk nie.

Ek het al menige kuiken so uitgebroei terwyl ek skoolgehou het.  Een het uitgebroei terwyl ek ‘n vriendin ondersteun het in Unitas hospitaal toe haar kind onder operasie was (dis sekerlik die eerste kuiken ter wêreld wat in ‘n hospitaal gebore is). Selfs in die erediens het ek al gesit en broei. Nie net hoenderkuikens nie. Selfs  ganseiers en eendeiers het ek al so gered. ‘n Volstruiseier sal ek liewer op ‘n ander manier probeer uitbroei …

Die probleem kom as die kuiken teen slaaptyd nog nie uitgebroei het nie. Mens slaap maar moeilik met ‘n eier teen jou pens vasgeplak. Dis dan wanneer ek die hen weer gaan leen vir die nag. Sy sien nie wat ek in die donker onder haar indruk nie. Mens moet dan net voor die hen op wees die volgende oggend, voor sy dalk die vreemde kuiken bykom of die eier koud in die nes agterlaat.

Mens kan altyd ‘n ander hen wat broei gebruik. Maar as haar eiers nog ver van uitbroei is, en sy besluit om op te staan nadat jou eier uitgebroei het, sit jy met ‘n groter probleem as wat jy gehad het. Nee, broei liewer self.

Om surrogaat hen te speel, is maklik. Mens hoor gedurig die kuiken piep in die dop. Dis wanneer hy ernstiger begin piep dat jy weet die geboorte is naby. So het ek op ‘n keer tydens ‘n vergadering gehoor my kuiken gaan kom. Gelukkig was die vergadering aan die klaarmaak. Ek vra toe ‘n oomblik van gewyde stilte en bring my eier tevoorskyn. Op daardie presiese oomblik breek die dop dramaties in twee en val die kuiken onvas uit die dop. “Nóú,” sê die voorsitter, “het my oë álles gesien!”

Dit vat ‘n paar dae van voer totdat die kuiken sterk genoeg is om by die res van die span kuikens wat voor hom uitgebroei is, aan te sluit. Eiergeel en geweekte katpille kry ‘n kuiken gou op die been. Weer eens druk mens maar net weer saans die kuiken onder die niksvermoedende hen in. Teen sonop die volgende oggend besef die hen nie dat sy een meer kuiken bygekry het nie. En die kuiken aanvaar die nuwe gesin as vanselfsprekend.

In Vanwyksvlei in die pastorie is daar tans weer iets besig om uit te broei …