Duisternis vs Lig
Met hierdie diep woorde begin die aangrypende teks van die Passiespel wat Mariëtte van Velden, Neelsie van Zyl en Jo-Anne Huizies op die planke bring. Die heel eerste multikulturele Passiespel waarvan ek weet waar daar van verskillende rasse- en kultuurgroepe gebruik gemaak word om die stryd tussen die Lig en duister uit te beeld. ’n Unieke kombinasie van hogere koorwerke, Afrika tromme, etniese danse, kletsrym en swaar tjello- en orrelmusiek.
Kinders uit die woonbuurt Mbekweni op die tromme, dansers van Rejoice dansskool in die Paarl, koorsang van Musica Kantory in Bellville, ’n fenomenale rapper van die Andrew Murray Sentrum in Wellington en ’n proffesionele voordragkunstenaar is die kontrasterende bestanddele waarmee hierdie unieke Passiespel gebruik word om, buiten die herhaling van die eeuoue paasboodskap op ’n nuwe manier, ook brûe tussen kulturele, sosiale en denominale groepe te bou.
Meer as twintig jaar gelede, tydens hulle arbeid in die sendingveld in Malawi, lê Mariëtte snags en luister na die nagtelike tromslae. Een boodskap vanaf een gehuggie, word opgevang en verder oorgedra aan ’n volgende. Hier kry die konsep gestalte om die Christelike boodskap op só ’n manier, amper soos in morse kode, oor te dra. Sy begin die aanvoorwerk. As mens nie self kan nie, en nie fondse het om so iets te laat gebeur nie, reik jy uit na familie met gawes. So kry sy die teks geskryf deur Erika Ochse. Laat sekere dele deur die uwe oorskryf in kletsrym. Kry vir Tommie Ferreira as ’n komponis aan boord wat musiek kan komponeer wat die uiterse pynlike en eensame pad van die Verlosser deur swaar koorwerk, ‘n orrel en ’n tjello kan uitbeeld.
Met die tyd ryp om brûe tussen kulture neer te lê, lanseer sy die projek. Neelsie Van Zyl begin die Kantory afrig. Elmien Thom stem in om die orrel te speel. Self kry Mariëtte ’n ritmegroep uit Mbekweni aan die gang. Tjellis Alma Coertzen deel in die begeleiding. Jo-Anne Huizies choreografeer danse op die ritme van tromme en kletsrym. Haar span dansers word saamgestel uit lede van haar dansskool en meisies uit die gemeenskap wat nog nooit voorheen gedans het nie. Sy improviseer selfs ‘n solodans as Maria.
Jeanette Ingwerson, met haar dramatiese stem, kom aan boord om afwisselende dele van die teks voor te dra.
Paul Lawrence, met sy liefde vir die saak, bly oor as die enigste rapper van ’n groep van vier. Met sy Engelse aksent, rap hy die Afrikaanse teks meesterlik:
Die voorbereiding word ’n groter brugbou-aksie as wat iemand kon voorspel. Want om proffesionele mense, wat net ’n uur in die week het om koor te oefen, en kinders uit ’n informele nedersetting op een verhoog aan een produksie te laat werk, word ’n groter uitdaging as wat enigeen kon voorspel. Dit vereis begrip vir mekaar se omstandighede. Dit vra geduld as die Afrika-horlosie anders aftik as die hoogs gesinchroniseerde, geprogrammeerde stadsproduk. Dit benodig geloof as hoofspelers kort voor ’n optrede belangstelling verloor en onttrek. Dit eis ongekende uithouvermoë om kinders uit verskillende skole af te rig, aan te ry, gemotiveerd te hou, te beloon. Dit soek gebedsgroepe wat konstant moet intree. Dit kos takt as misverstande opduik. Dit vereis visie om mense betyds op te kommandeer om kostuums te begin maak al is fondse skraal. Dit opsig self raak ’n styd waarin die duister werkliker word as wat mens wil voorgee.
Dan is daar nog elemente soos klank, beligting en choreografie, waarsonder so-iets nie aangebied kan word nie. Daar is reklame nodig. Borge word ’n noodsaaklikheid. Vrywilligers wat uit eie sak kan instaan vir die te ete en te drinke en te karweie vanuit drie verskillende rigtings tydens repitisies moet aanboord kom.
Gelukkig speel lojale mense soos Adré Malherbe van Island of Hope in die Paarl ’n ongeëwenaarde rol. Met sy charisma kry hy mense aan boord wat in elke behoefte kan voorsien. Die ATKV en Drakenstein Munisipaliteit tree in as borge. Anonieme donateurs maak hulle beursies oop. Gemeentes koop in en bied geleenthede vir die ritmegroep om op te tree tydens eredienste om solank blootstelling te kry.
Iets begin gebeur wat groter word as die twee optredes wat geskeduleer is (Moedergemeente in Wellington en Welgemoed in Bellville). Mense begin begrip ontwikkel vir mekaar se omstandighede. Kinders uit ’n plakkers milieu kry blootstelling wat nooit sou kon gebeur nie. Deure gaan vir hulle oop. Verhoudings oor grense heen ontstaan. Kruiskultureel kom iets los. Mense beleef vir die eerste keer regtig die boodskap.
So laat die Lig deur die duister
Barabas vry
en word die Lig weggelei.
Skeur die gordyn en breek nou die deure oop
vir die fees van vryspraak
om almal na God se Lig te nooi
Van die graf en dood
bly net ’n wegrolklip,
’n doek wat eenkant lê!
EN DAAR IS LIG!
Ek is bevoorreg om dit te kan beleef. Hoe al die dele ’n geheel word om die oorwinning aan die kruis dmv hierdie uiteenlopende genres uit te beeld. Die duister ís oorwin. Die Lig seevier. Bloot te oordeel aan die uiteenlopendheid van die gehore wat kom uit elke denkbare ras en kultuurgroep, is die sukses reeds sigbaar. En nou, meer as ooit tevore, moet kulture en klasse grense laat sak om brûe neer te laat sodat dié boodskap oraloor gehoor kan word.