Ons begrawe vir Chrisjan de Bruyn op sy plaas waar hy al van sy  tienerjare geleef en laat leef het. Hier naby, op die buurplaas, Nuwedam, is hy gebore. Hier raak hy groot onder ‘n harde pa. Hier word hy net so gehard soos die aarde . Hier vat hy vir Martie as vrou, 55 jaar gelede en hier word hulle drie dogters gebore. Tilla is skaars 4jaar oud toe Chrisjan vir Martie die nuwe huis bou waarin daar steeds gebly word.

Oral is dit bekend dat hy oor ‘n baie spesiale gawe met diere beskik. Sy skoolopleiding kon hy nie klaarmaak nie, omdat hy as tiener na De Bruynsrus moes begin omsien. Al sy kundigheid en sy aanvoeling met siek diere kry hy van sy ma, Ouma Nellie. Sy was die een wat nooit moed opgegee het met ‘n siek lammer of ‘n sterwende dier nie. Wyd en suid is Chrisjan altyd uitgeroep om te kom help met ‘n siek dier. Veesiektes ken hy. Daar was nooit ‘n twyfelagtige diagnose nie. Selde verloor hy ‘n dier.

 

Chrisjan se heengaan kom skielik – midde in die geharwar om ‘n basaar te laat werk met net ‘n handjie vol oorblywende lidmate wat bereid is om saam te werk aan die voortbestaan van die kerk. Beide Tilla en Jan dra groot verantwoordelikhede – nl die koektafel en die vleistafel.

Hulle is uit hulle diepte geruk. Alles word gestaak om eers begrafnis te reël, slaapplek vir hordes familie en vriende wat van ver kom.

Maar in die tipiese Christusgesindheid word hulle hande losgemaak. Karin Hoon en haar skoonma Erina, bied aan om die koektafel oor te neem. André Oberholzer stel sy slaghuis en sy werkers beskikbaar om die skaap te verwerk, sosaties te maak, die bees te maal, bene op te saag en wors te maak. Alles werk toe tog ten goede mee op die ou einde.

Gemeentemense los waarmee hulle besig is en maak reg vir die begrafnis. Sop word gekook, toebroodjies gemaak, platters word voorberei, tafels en stoele en eetgerei word aangery plaas toe vanaf die kerksaal. ‘n Graf word voorberei op die plaas.

Plaasbakkies staan in gelid soos ‘n gedugte brigade. Boere haal hoed af, groet mekaar met die hand. Praat oor die laaste reënbui wat laas maand so kol-kol geval het. Oor die ongediertes wat woel onder die lammers. Oor die ooie wat tweelinge gooi. Oor die verlies aan skaap onder die vlaag onwettige slagtings op al die roetes om die dorp.

Hytjie en meidjie is hier saamgetrek. Boere van die buurplase. Dorpsmense. Familie en vriende vanuit die dorp en vanuit ver plekke in die land. ‘n Groot skare bruin mense uit die dorp en plaasvolk kom ook hulle laaste eer betoon. ‘n Haan kraai aanhoudend.

 

Ons neem posisie in onder die peperbome langs die plaashuis. Die honde raak rustig by die familie se voete.  In die kampie met hanslammers reg langs ons, lê lammers en hoenders sommer deurmekaar en luister na die dominee se rede. Hulle handhaaf ‘n eerbiedige stilte vir Chrisjan.

 

 

‘n Ent verder lê die paar beeste ook rustig en wag. Die teenwoordigheid van so baie plaasbakkies en begrafnisgangers het hulle geensins uit hulle diepte nie.

Chris doen namens die familie bedankings. Tilla getuig van die vrede waarmee haar pa oorgestap het.

Asof die pou die ‘Amen’ op die toesprake verstaan, spring hy van een van die bakkies af. Sy skelle geskreeu klief luidkeels die stil begrafnisatmosfeer. Almal kom in beweging. Ook die beeste wat eenkant gelê en herkou het, kom op hulle voete. Vat koers voor die lykswa uit graf se kant toe. Almal val kop onderstebo agter die lykswa in die 100m na die graf toe. Chrisjan se oorskot word in sy eie plaasgrond weggelê soos hy dit wou gehad het. Die plaas was in hom. Nou is hy in sy plaas.

Begrafnisgangers vanuit die bruin gemeenskap, val spotaan weg en sing uit die hart uit ‘n afskeidslied.

Langs die huis agter die draadheining, op die stukkie grasperk, staan die tafels uitgepak met eetgoed vir die skare mense. Soos wat begrafnisgangers terugkeer van die graf nadat afskeid geneem is, word geurige sop geskep. Dit woel soos wat skinkborde uitgedra en vuil skottelgoed weer teruggedra word kombuis toe. Die span by die opwasbak werk onverpoos aan die massa vuil koppies en bordjies.

Die spul hanslammers kom ook op hulle voete. Reguit by die kampie uit, pyl hulle af op die stukkie kunsmatige gras waarop die preekstoel staan gemaak is. Keer na ‘n paar happe teleurgesteld weer terug kampie toe. Net ‘n illusie …

Chrisjan se nasate leef voort op sy geliefde grond. Tilla en Jan het uiteindelik die ou plaashuis oorgedoen vir hulle gesin. Chrisjan se omgee vir sy diere leef voort in Tilla, wat al vir meer as 4 jaar by hom oorgeneem het nadat suikersiekte hom ‘n invalide gemaak het. Daar word vertel dat hy midde in die droogte met die skape kom praat het: ” Ja, my kindertjies, dit gaan met ons swaar. Maar een van die dae sal die Here weer vir ons reën stuur. Dan sal Pa vir julle weer beter kan sorg.”

Twee dae later hou ons suksesvol basaar. Daar is onverwags baie voete, danksy al die ekstra mense wat opgedaag het vir Chrisjan se begrafnis. Vir oulaas doen Chrisjan die gemeente ‘n groot guns en red die basaar van mislukking; snoer baie mense weer saam op ‘n gemoedelike manier. Voor die middaguur is die tafels leeg gekoop.

Als is weer reg op Vanwyksvlei en op De Bruynsrus, Chrisjan. Baie dankie. Rus nou in vrede.